Версия для слабовидящих |
18+
Выбрать регион

Общественно-политическая газета Усть-Канского района (аймака) республики Алтай

649450, Республика Алтай, Усть-Канский р-н, с. Усть-Кан, ул. Первомайская, д. 2
телефон: +7 (38847) 2-21-82
e-mail: golosv@list.ru

Театрдыҥ jылына учурлай

Моты-Оозы Алтай jайалталу улузыла бай. Театрдыҥ jылы öдÿп jадарда, база бир ады-чуузы чыккан jерлежистиҥ jайаандык ижи керегинде бичип ийер деп санандым.

Майманова (Арбаева) Ирина Удуйовна jайгы кураан айдыҥ 30-чы кÿнинде 1956 jылда Келей jуртта Арбаев Удуй ла Минакова Карчыктыҥ билезинде чыккан. Ада-энези бежен jылдаҥ ажыра jуртап, тогус бала чыдаткан. Адазы Ада-Тöрöл учун Улу jууныҥ туружаачызы, билезиле колхозтыҥ ончо иштеринде эрчимдÿ турушкан. Тогус балазы ончозы ÿредÿлерин божодып, айыл-jурт тöзöп, тöрöл Алтайында кажызы ла бойыныҥ улу-ижин бÿдÿрип, бала-барказын чыдадып, баркыларын кöдÿрип jат. Адазыныҥ угында одус алты баркы ла тогузоннонҥ ажыра баркызыныҥ балдары. Олор ончозы бой-бойына кару, айыл-jуртына кирижип, тöрööнзижип, Ирина Удуйовнаныҥ чадыр айылына jуулыжып, талканду чайын ичип, солун-собурды куучындажып отургылайт.

Ирина Удуйовна тöрт класска jетире Келейде ÿренип, 5-7 класстарды Кöзÿлде, 9-10 классты Кан-Оозыныҥ школында божоткон. Ол öйлöрдö балдар интернатка jадып ÿренетен. 1972 jылда Кемероводо культураныҥ институдында актерско-режиссерский бöлÿк ачылган, ол ого кирип ÿренген. Бойыныҥ ижин 1975 jылда концертно-эстрадный бригадада (КЭБ) баштаган, 1977 jылдаҥ ары ижи национальный драматический театрда кöндÿккен. Ол кажы ла рольды ойногондо, ол геройдыҥ jÿрÿмине бастыра бойын беринген. Ойноп турган сÿр-кеберди чындык кöргÿзерге, ол геройдыҥ jаткан öйин, кылык-jаҥын шиҥдеп, айткан куучынын, сöзин ÿзе бойына алынар керек. Ондый ишти jаҥыс ла бийик jайалталу, ич-кöрÿми байлык ла турумкай кижи эдер. Ирина Удуйовнаныҥ ойногон рольдоры jÿстеҥ ажа берди. Баштапкы ойногон рольдоры: "Алтын таҥдак" П.Кучияк – Jалакай, "Медвежий лог" М.Кильчичаков – Тарика, "В ночь лунного затмения" М.Карим – Ишмурза, Зубаржат, "Материнское поле" Ч.Айтматов – Айша, "Бемби" Ф.Зальтен – аҥнын балазы, "Айгырдын бажы" J.Каинчин – уулчак Сорпон jÿрÿмди кöргÿскен чындыгыла, тöрöлине сÿÿжиле, арузыла аҥыланат. Jылдар öткöн сайын актрисаныҥ jайалтазы öзÿп, ижиниҥ байлыгы там ла jаранат. Оны керелеп кöргÿскен сÿр-кеберлери: Агафья Тихоновна, байдыҥ кызы "Женитьба" Н. Гоголь, Арунаныҥ jеткерлÿ сÿр-кебери "Расплата" Н.Шумаров, ак санаалу, бийик кöрÿмдÿ Кумдузак "Уч кыс" П.Кучияк, ойынзак ла тöгÿнчи Мария "Двенадцатая ночь" У. Шекспир, кару ла ару Энекей "И взойдет твоя заря" К. Кошев. Ирина Удуйовна кажы ла сÿр-кеберге бастыра бойын беринип, ол кижиниҥ öйиле, jÿрÿмиле jÿрет.

Оныҥ творчествозында кöп рольдор балдарыныҥ сÿр-кеберине учурлалган, олор тöрöлин, кожо чыккандарын сÿÿрине, ар-бÿткенин ле тындуларын кичеерине, öскÿрерине учурлалган. Олор мындый кöргÿзилген спектакльдарда кöрÿнет: "Чубрик" В. Зимин – кискечек Мордарий, "Ивашкино счастье" В. Баграмов – Баба-Яга Наина Киевна, "Принцесса Турандот" К.Гоцци – кокурчы Скирин. Алтай албатыныҥ кöгÿс-байлыгын, кÿÿн-табын, кылык-jаҥын кöп сÿр-кеберлеринде чындык ла jайалталу кöргÿскен, ол карган энезиниҥ Койлыктыҥ сÿр-кебери "Байлыгым" А.Балинаныҥ, Тойчыныҥ "В долине дьявола" П.Кучияк, знахарканыҥ "Восхождение на Хан-Алтай", Jайлаштынҥ"Туба" Л.В.Кокышев.

Ирина Удуйовна бойыныҥ иштеҥкейиле, агару кÿÿн-табыла, ойноп, кöргÿзип билер jайалтазыла ижинде бийик jедимдерге jеткен. 2004 jылда "Заслуженная артистка Республики Алтай" деп, ат-нере адалган. 2019 jылда кÿÿк айда Республиканыҥ Кÿндÿÿниҥ Доскозына кийдирилген. Кожо отурган эжи Майманов Александр Амырчинович база бастыра jÿрÿмин театрдыҥ ижине учурлаган, jайалтазы jаан актер "Заслуженный артист Российской Федерации". Ирина Удуйовна куучындайт: "1989 jылда эжимле биригип, бир кыс чыдадып салдыс, кÿйÿм Кан-Оозынаҥ тодош сööктÿ Уиндердеҥ, эки баркы биске сыйлап берди. Бу jаан ырыс, олорды ла кöрÿжип, сÿÿнип отурыс. Келейим, jерлештерим jаантайын кöксимде. Ончозына су-кадык, амыр-энчÿ ле ырыс кÿÿнзейдим".

Ирина Удуйовна, бис слерге албатыныҥ адынаҥ билегерге бектеҥ-бек су-кадык, кöп jаш jажагар, ырыс ла оноҥ бийик jедимдер кÿÿнзейдис!

Jайаандык ижигер jайылып öссин,

Jаранып öскöн Алтайыста.

Албатыбыстын алкыжы jедип,

Артисттердиҥ ижи байлык

ла сÿрлÿ болзын!

Автор: Н. Янтыкова


По этой теме:

Лайкнуть:

Версия для печати | Комментировать | Количество просмотров: 496

Поделиться:

Загрузка...
ОБСУЖДЕНИЕ ВКОНТАКТЕ
МНОГИМ ПОНРАВИЛОСЬ
НародныйВопрос.рф Бесплатная юридическая помощь
При реализации проекта НародныйВопрос.рф используются средства государственной поддержки, выделенные в соответствии с распоряжением Президента Российской Федерации от 01.04.2015 No 79-рп и на основании конкурса, проведенного Фондом ИСЭПИ
ПОПУЛЯРНОЕ
Яндекс.Метрика