Версия для слабовидящих |
18+
Выбрать регион

Общественно-политическая газета Усть-Канского района (аймака) республики Алтай

649450, Республика Алтай, Усть-Канский р-н, с. Усть-Кан, ул. Первомайская, д. 2
телефон: +7 (38847) 2-21-82
e-mail: golosv@list.ru

Бастыра jÿрÿмин ишке берген

Бÿгÿнги бистиҥ редакцияныҥ айылчызы кыпчак сööкту Андрей Бедешевич Ажанаров.

Андрей Бедешевич 40 jылдаҥ ажыра Кырлык jурттыҥ совхозында тискинчи

болуп иштеп, Арасей ичинде кӧп jерлерде болуп, гран да ары jол-jорукка барып jӱрген.

Бастыра ишмекчи jӱрӱмин тискинде ӧткӱрген ачык-jарык кылыкту Андрей Бедешевич кӧп таныштарлу, наjы-найканду, кош то тарткан, улус та тарткан öрöкöн эмтир.

Канча катап соцмӧрӧйдиҥ jеҥӱчили де, канча бешjылдык иштиҥ озочылы да болгон. Jедимдӱ, јакшы ижи учун кӧп тоолу грамоталарла, медальдарла, быйанду самараларла кайралдаткан. Олор ончозы Андрей Бедешевич тöрöл jуртыныҥ ла совхозтыҥ ӧзӱмине jаан камаанын jетиргенин керелейт.

Андрей Бедешевич эш-барааны Гуран Тодошевнала кожо тӧрт кызыныҥ сӱӱген эне-адазы, канча тоолу баркыныҥ карган энези ле карган адазы болот. Бойыныҥ балдарын ӧрӧкӧндӧр јӱрӱмниҥ берген эҥ баалу сыйы, эҥ бийик кайралы деп айдыжат.

Андрей Бедешевич акту-кӱӱниле бистиҥ редакцияга айылдап, бойыныҥ jӱрӱминиҥ бир эмеш "jажыттарын" ачып куучындады:

- Мениҥ ончо jӱрӱмим Кырлыктыҥ совхозыла колбулу, ишмекчи jолым ондо ло башталып, ондо ло тӱгенген. Эмди алдындагызын эбиртип, озогызын ойгортып ийеле, ижимди ак-чек бӱдӱрип, коркышту албаданып ла иштегем деп айтсам, байла, jастыра болбос. Бойым дезе, социштиҥ геройы Кара Тодошевич Урматов чыккан Шиберти деп аржан-кутук, эмдӱ-томду суулу байлу ӧзӧктӧ чыккам. Алтай улус айдыжатан, аржан-кутук суу алкыш-быйанду деп. Оныҥ да учун бастыра jӱрӱмиме эрчимдӱ, јакшы иштегеним тегиндÿ эмес болбой, геройго jетпеген де болзом, – деп айдала, ӧрӧкӧн кӱлӱмзиренет. – Энемниҥ угы-тӧзи Экинур jурттаҥ Кармановтордоҥ. Ол тушта кӧӧркий энелер, су-jаш балдарын артыргызып салала, ишке чыккылап, эр киндиктӱлерле теҥ-тай иштенип туратан. Энем куучындайтан - бистерди, 2-3 jашту кичинек балдарды, jырааныҥ тӧзине буулап койоло, ойнозын деп, койдыҥ кату болчок бокторын салала, иштенип jӱре берер. Ижин эдип ийеле келзе, балдар буудаҥ чечилип калган, койдыҥ бокторын jип салган, тоҥмок суунаҥ ичип алган, база ӧскӧ jыраалардыҥ алдына кирип, амыр уйуктагылап jаткылаар. Кандый ӧй болгон деер…

Кырлыктыҥ школын божодып, Бийсктеги ПТМСХ-га (профессиональный техникум механизации сельского хозяйства) ӱредӱге киргем. Ӱредӱмди тӱгезеле, эки jыл Приморский крайда талайчы флотто jуучыл молjумды бӱдӱргем. Служба ӧйинде Амурский областька барып целинага иштенип, jакшы ижим учун медальла да кайралдаткам. Jедип келеле, чын ла айдып jадым – дейле, каткырат – тӧжинде медальду jиит уул, канча кыстыҥ бажын да айландыргам. Ол туштагы jиит ӱйе эҥир ле кирзе, деремнениҥ клубына jуулыжып, чурана тартып, не аайлу биjелеп-кожондойтон эдибис. Jиит ӧктӧм jӱректӱ бойдоҥ бойымныҥ да jаражай, кызыл-марал jаактарлу, быjыраш кара чачтарлу, jылдыстый кӧстӧрлӱ, кеберкек чырайлу кыстарды кӧрӱп, бажым айланып ла туратан.

Бир кӱн адам адылып, канчазын мынай бас jӱрериҥ, кижи ал деп айткан эди. Канайдар, jаан кижиниҥ сӧзин угуп, jаан удабай кöстöп, jарадып турган кижимди алдым. Эш-барааным Гуран Тодошевна, кыс ӧбӧкӧзи Канитова. Ол тушта Jабаган-Бажында эмчи болуп иштеген. Экӱ 1973 jылда айыл-jурт тӧзӧп, кожо jуртаганыс алтын той деп кемjӱге jууктап келди. Кырлыкта тура тудуп, тӧрт кыс чыдаттыс. Кыстарыс ончозы ӱредӱлӱ, иштӱ-тошту, бала-баркалу.

Черӱдеҥ келеле, кижи алып, совхозко тискинчи болуп киргем. Бу ла Кырлыктаҥ Кан-Оозынга jетире jол не аайлу ташту болгон эди. Оны ончозын jууп, грузовой машинаныҥ тележказына салып, Кырлыктӧӧн тартып туратам. Ол ло jаан эки кат клубка, школго, балдардыҥ садына фундамент салганыс. Ол тушта кӧп кара албаты келип иштенетен, олорло кожо таҥла 4 сааттаҥ ала тӱнниҥ 10-11 саадына jетире иштенетенис. Онойдо ок автобусла иштиҥ озочылдарын Усть-Каменогорск тартып туратам. Эмди сананып ийер болзо, кандый уйан ӧй болгон деер, jаҥыс пылесоско болуп туку ла кайдеен барар. Ижим аайынча кайда ла jоруктадым, нени ле кӧрдим. Республика ичинде болбогон jерим jокко jуук деп айдарга jараар, jаҥыс Алтын Кӧлдӧ дö туку беженнеҥ ажыра катап болгом.

Иштеп турарымда, кандый ла учуралдар болгон… Бир катап мени аймактыҥ эмчилигиндӧӧн бала табар ӧйи jуукташ калган бир келин jетирип салзын деп сураган эди. Jолой барып jатсаас, ооруга чыдашпай токтот ло деер. Бычактаҥ белетеп алзын деген, кайдаҥ кӧрӧр, айса болзо, кин кезерге келижер. Jе, карын, ондый неме эдерге келишпеди, тери-буурым чачылганча, коркышту тӱрген маҥла эмчиликке ол тушта jедип келген эдибис.

Jаантайын делегат болуп, партийный конференцияларга та туружып туратам. Олор Горно-Алтайск калада тӧс теспеҥниҥ jанында Горькийдиҥ адыла адалган кинотеатрда болотон. Бир катап партийный качы келип, Леонид Ильич Брежнев божоп калган деп jетирӱ эдерде, ончо туружаачылар не аайлу ыйлашкан эдибис…

Jе бот, ондый ӧйлӧр болгон – деп айдып, Андрей Бедешевич куучынын тӱгести.

Тискинчиниҥ ижиле коштой, Андрей Бедешевич 60-чы јылдардаҥ бери шахмат аайынча аймак, республика кеминде маргаандарда эрчимдӱ турушкан эмтир. Jеҥӱчилдердиҥ де тоозында кӧп катап болуптыр.

Бастыра jӱрӱмин ишке берген, тӧзӧмдӱ, jакшы ижи учун канча катап республикан, аймак ичиниҥ Кӱндӱзиниҥ досказына кирген, Россиялык Федерацияныҥ иштиҥ ветераны Андрей Бедешевичтий улус Кан jеринде бар болгонына канайып сӱӱнбес, тем алгадый улус барыла канайып оморкобос.

Автор: Д. Тадырова


По этой теме:

Лайкнуть:

Версия для печати | Комментировать | Количество просмотров: 432

Поделиться:

Загрузка...
ОБСУЖДЕНИЕ ВКОНТАКТЕ
МНОГИМ ПОНРАВИЛОСЬ
НародныйВопрос.рф Бесплатная юридическая помощь
При реализации проекта НародныйВопрос.рф используются средства государственной поддержки, выделенные в соответствии с распоряжением Президента Российской Федерации от 01.04.2015 No 79-рп и на основании конкурса, проведенного Фондом ИСЭПИ
ПОПУЛЯРНОЕ
Яндекс.Метрика