Портышкем – марий калыкын ик эн йєратыме да эн кўлешан йолчиемже. Шокшо, куштылго, пушкыдо портышкемым чийыше е‰ын йолжо ок кылме, а игечыже тиде кечын йўшто, лач портышкем чийышашлык, ыле. Садлан шокшо межгемым чиен, калык муро шоктымо велыш, Карай школ воктек, вашкен. Тышке верысе е‰-влак веле огыл, Корамас, Сотнур, Упшер, Памар могырымат миеныт, Йошкар-Ола гыч уна-влакат толыныт.
Школ кудывечыште кок могырыштат лум гыч ненчыме, моторын чиялтыме ко‰га-влак верланеныт, лум курык гай койшо кок кугу портышкем йоча-влакым шке декше семален ўжын, а фойештыже мом гына от уж! Ик лукышто самовар: матрушка шудо дене тамле чайым йўктат, вес велне йоча-влак шке ямдылыме когыльо, перемеч дене сийленыт. Тембалне ўдыр-влак кўнчылам шўдырат, мундыраш шўртым пўтырат. Да тыге мастарын – парняшт модеш веле! "Кўнчыла шўдырашыжат, мундыра пўтырашыжат пайремлан кєра гына огыл тунемынна. Коча-кован сомылышт илыш, саман дене шы‰даралт толын гын, илышыште тугеже кўлеш лиешак", – шыргыжалыт марий ўдыр-влак.
Тўрлє мотор портышкемым сўретлыман выставке шинчаш перна. Тыштак портышкемым тумыштышо мастар рвезе-влак шинчат. Кєн портышкемже тумышлен гын, тыманмеш тумыштен пуат. Портышкемет уке гын, тыштак ярми‰га чумырген. Могай кўлеш, тугайым муаш лиеш.
Пайремыште кажныже парня кугыт портышкемым сувернир-аралтыш семын налын кертын. Тудым верысе школын тунемшыже-влак уло моштымашым, шўм-чон шокшыжым пыштен, йєрыктат. Тыгай аралтышым, рушлаже "валенки-шептуны" маныт, суртышто перкем да пиалым кондыжо манын, омса ўмбак пижыктат. Мужыр йолчиемын иктышкыже оксам пыштат, весышкыже – шурно пырчым.
Портышкемым йєрымє паша куштылгыжак огыл. Да тудыжат мондалт толеш. Тыгай паша шуко вий-куатым налеш. Портышкемым утларакше пєръе‰-влак йєреныт, но ўдырамаш-влакат тиде пашаште мастарлыкым погеныт. Теве Памар села гыч Лидия Кудрявцева портышкем йєрыкташ аваж деч тунемын. Тидын нерген тудо пайремыш толшо уна-влаклан каласкалыш.
Эн ончыч межым эрыктен, шерын ямдылаш кўлеш. Палемдыман, чапле, пе‰гыде портышкемлан шыжым тўредме меж гына йєра. Пушкыдемдыме межым лўмын ыштыме формыш йытыран шарет да йытыр полшымо дене йєрыктет. Пашажат ятыр: калып полшымо дене йол формым келыштарыман, шокшо вўдыштат кучыман, чарныде пўтыркален йєрыктыман. Валентина икымше портышкемым шке курчакшылан йєрыктен. Кызыт портышкемым ок йєрыктє гынат, шўм-чон сомылжо меж денак кылдалтын. Пелашыж дене коктын Памар селаште меж нўлыктымє вакшым кучат.
Каласаш кўлеш, тыгай вакш ожно Карай кундемыштат лийын. Чумыр Волжск кундем, моло район гычат калык тышке межым шераш погынен. Черетлан кєра вурседылшыжат, эсогыл кредалшыжат лийын. Ожно портышкемым поянрак е‰ гына чиен кертын. Портышкемым чийыше качымарий уланлан шотлалтын, ўдыр-влак шинчаш вигак пернен. Тиде йолчиемым переген чиеныт, кресаньык-влак пайремлан гына луктыныт.
Пайремыш толшо уна-влак тўрлє та‰асымаште шке вий-куатыштым да мастарлыкыштым терген кертыныт. Тиде кечын сонар ече денат ўчашеныт, курык гыч мунчалтеныт, тўрлє семын модыныт. Се‰ыше-влакым пєлек дене палемденыт. Пайрем Карай тўвыра пєртыштє концерт дене мучашлалтын.
Тыгак тений портышкем пайремын ик организаторжо Карай школ администраций деч посна районысо администраций лийын. Вуйлатыше Р.А.Григорьев дене пырля "Возрождение и развитие народного промысла" теме дене "йыргешке ўстел" эртаралтын, тушто марий калыкын йўлажым, йылмыжым арален, вия‰ден колтымо нерген да тулеч моло йодышым нергеленыт. Верысе чолга е‰-влак деч посна Марий оньыжа Э.В. Александров, МарНИИЯЛИ-н директоржо Е.П.Кузьмин, Марий книга издательствын вуйлатышыже Ю.Соловьев, Марий кугыжаныш театрын директоржо М.И.Матвеев, "Марий Эл", "Кугарня", "Ямде лий" газет-влакын тў‰ редакторышт А.Абдулов, Э.Иманаев, Л.Семенова шке шонымашышт дене палдареныт. Пайрем гутлаште республикысе марий газет ден журнал редакций пашае‰же-влак туныктышо, библиотеке пашае‰ да районысо чолга е‰-влак дене вашлийыныт, марла газет ден журналым лудмо нерген кутыреныт.