Кугу Лумарий кундемын чолга эргыже Владимир Григорьевич Смирновын лӱмжӧ марий сылнымутым йӧратыше-влаклан сайын палыме. Тудо шке произведенийжым Сэмэҥер псевдоним дене возен. Владимир Григорьевичын "Кок гана кокыт", "Йылмыдыме Йыва", "Вученат, да тольым", "Пытартыш пионер", "Михаил Лебедев", "Йӧратен мошташ" книгаже-влакым марий лудшо йӧратен лудеш. 2017 ийыште "Ончыко" журналыште Владимир Смирнов-Сэмэҥерын "Леве йӱр деч вара" романже савыкталте. Шукерте огыл ты роман посна книга дене лекте. Чаманен каласаш логалеш, пытатыш книгажын савыкталт лекмыжым автор ужын шуктен огыл.
"Романыште чылажат ваш кылдалтын: пӱртӱс ден айдемын кылже, поро ден осалын кучедалмышт, йӧратымаш теме, икшывым ончен куштымаш, политике, пазар саманыште айдемын пӱртӱс деке потребительский койышыжо, криминал... Чодыра - марий калыкын суртшо... Арам огыл жап эртымеке Степан Стрелков (Чопу) шке илыш корныжым чодыра озанлык дене кылда... Пӱртӱслан оза улам манын шонышо-влак калыкын поянлыкшым шканышт поген налаш, шкеныштым чылашт деч кӱшкӧ шындаш тӧчат. Тидын негызеш осал ден поро коклаште конфликт ылыжеш. Романын кульминацийыштыже тудо тыге ырен шуэш - кузе автор тидым возаш лӱдын огыл, шоналтет", - воза книган "Ончылмут олмеш" ужашыште "Ончыко" журналын тӱҥ редакторжо Игорь Попов.
Владимир Смирнов изинек сылнымут деке шӱман лийын. Ойлымаш, почеламут гыч тӱҥалын, варажым тудо кугурак жанрыш - повестьым, романым возымашке куснен.
В.Г. Смирнов тӱрлӧ шӧрынан айдеме лийын: талантан писатель, туныктышо, тале спортсмен, сӱретче... Тудым порын шарналташ да у книгаж дене вашлиймашыш Владимир Григорьевичын йолташыже, пырля пашам ыштыше коллегыже да родо-тукымжо-влак кодшо изарнян 10 октябрьыште У Торъял книгагудыш погыненыт. Мероприятийыш тыгак районысо книгагудо пашаеҥ-влакым ӱжыныт.
Шке произведенийлаштыже Владимир Григорьевич шочмо пӱртӱсшым моктен возен, ялысе пошкудыжо-влакын тачысе да ожнысо илышыштым ончыктен. Ятыр прозведенийжын чын лийже прототипышт уло. Нунын койышыштым, кутырымо ойсавыртышыштым произведений герой-влакын образышт гоч почын пуэн.
- Владимир Григорьевичын произведенийыштым лудмо годым "кӧ нерген тиде возен", "тиде кӧн мутшо гала" манын, эре шоненам. "Леве йӱр деч вара" романын тӱҥ геройжо Чопуш авторым шкенжым ушештара. Тудо тыгак пӱртӱсым йӧратен, тудым пойдарен, арален шоген, пӱртӱсым локтылшо-влак ваштареш лийын. Шочмо Эсменесола ялышкыже кайыше корнышто шкетынак куэ аллейым шынден, памашым эрыктен, - ойла В.С. Сидоркин.
- Владимир Сэмэҥер романжым мучаш марте возен гынат, тудын шонымыжо кумдарак лийын, герой-влакын образыштым умбакыже вияҥдаш шонен, - палдарыш "Ончыко" журналын тӱҥ редакторжо Игорь Попов. - Шке возымаштыже тудо оҥай мутсавыртыш-влакым, тӱрлӧ таҥастарымаш, калыкмут-влакым кучылтын. Тудын сылнымутшо гыч изирак афоризм книгам возен лукташ лиеш. Владимир Григорьевичын тӱняончалтышыже кумда лийын. Тудын дене интервьюм налме годым марий сылнымут нерген веле огыл, руш, зарубежный литератур нерген мутланышна. "Писатель теҥгечысе кече дене гына огыл, тачысе илыш дене илышаш, эрласе кечым ужын моштышаш. Писательын возымыжо эрласе лудшо-влакланат кӱлеш лийже", - Владимир Григорьевичын тиде шомакшым кажне гана писатель-влакын погынымаште ойлем. Чынжымак, тудын деч самырык-влаклан тунемаш кӱлеш, кузе тудо пашам ыштен, материалым поген.
Мероприятийыш толшо йоташыже, пырля пашам ыштыше-влак талантан айдемым порын гына шарнен ойленыт. Тудын тале турист улмыж дене пашан ветеранже А.М. Терехов палдарыш.
- Владимир Григорьевич дене ме Марий Элын сборный командыж дене Байкалыште, Ленинградыште, Брянскыште, Чебоксарыште лийынна, Псков областьыште эртыште кокымшо всероссийский турист слётышто кокымшо верым сеҥен налынна. Куд ий почела Марий АССР-ын чемпионжо лийынна, кум ий почела Волго-Вятский зонышто икымше верыш лектынна. Российыште кум гана тудын сӱрет-лыме эмблемыже (шев-ронжо)-влак эн сай лийыныт. 1976 ийыште Немда школын Боевой чап тоштерым оформитлыме годым литературный текст-влакым чыла тудо терген, сӱрет-влакым ыштен. Тоштерыште Владимир Григорьевичын М.В. Лебедевым сӱрет-лыме кок портретше аралалтеш.
Анатолий Меркурьевичак В. Смирновым Совет Союз Герой М.В. Лебедев нерген документальный повестьым возаш таратен.
А.К. Новиков Владимир Григорьевич дене Марпединститутышто пырля тунеммыж дене палдарыш, тунамак куржталмаш, шахмат дене соревнованийлаште сеҥышыш лекмыж нерген каласкалыш.
- Айдеме, иза семын тудо мылам эре пример семын лийын кодеш, - палемдыш В.Г. Сидоркин. - Чыла тӱҥалме пашамат кӱлеш семын, мучаш марте шуктен, айда-лийже нигунамат нимом ыштен огыл. Кугу Лумарий школын у зданийжым чоҥы-маште тӱҥ организатор лийын. "Школ туныктышылан огыл, йочалан лийшаш", ойлен тудо.
У Торъял муниципал кундемым вуйлатыше Е.В. Небогатиков, шочмо кундемнан талантан эргыжын лӱмжӧ калык коклаште илыже манын, тудлан пӧлеклалтше творческий касым, лудмашым, конкурсым эртараш кӱлмо нерген палемдыш, тидым книгагудо пашаеҥ-влаклан эртараш темлыш.
Владимир Смирнов-Сэмэҥерын эше ятыр почеламутшо книгаш пурталтде кодын. Марий книга издательствын вуйлатышыже Юрий Соловьёв Владимир Смирнов-Сэмэҥер нерген шарнымаш книгам савыктен лукташ кӱлмо нерген ойлыш, тушкак савыкталтдыме почеламутлажым, фото-влакым вераҥдаш темлыш. Юрий Ильич пӧлек шотеш У Торъял книгагудылан Марий книга издательствын пытартыш жапыште савыктыме икмыняр книгам кучыктыш.
Пайремым У Торъял тӱвыра да каныме рӱдер пелен улшо "Семэҥер" ансамбльын солистше-влак Лиана Сидоркина ден Дмитрий Афанасьев сӧра-старышт, Владимир Григорьевичын мутшылан возымо муро-влакым сылнын йоҥгалтарышт. Ансамбльын лӱмжӧ гычак коеш: тудым талантан еҥым шарныме лӱмеш чумырымо. Тыгак Владимир Смирнов-Сэмэҥерын почеламутлажым Лумарий кундемын чолга самырык ӱдыржӧ-влак Аня Сидоркина ден Лилия Сидоркина сылнын лудын пуышт.
Юрий Ильич Соловьёвын ойлымыж почеш, тыгай айдеме кажне кечын ок шоч. Сандене Торъял кундемнан чапшым эшеат у кӱкшытыш нӧлталше еҥ дене ме кугешнышаш веле огыл, тудын лӱмжым эре кӱшнӧ кучышаш улына.