Чагылып чыккан чаган айда толуп jаткан jажына учурлап, тоомjылу jерлежим керегинде бир тоолу jылу сöзимди айдар кÿÿним келди. Мениҥ колымда эjебистиҥ jе ле деген билелик архиви - газеттердеҥ чебер кезип алган бичимелдер, öйлö кожо саргарып калган билелик фотоjуруктар, Василиса Васильевнаныҥ бойы, адазы Василий Дайсович керегинде бичиген колбичимелдери. Бÿткÿл билелик тÿÿки. Чындап та, jÿрÿмдик jолы байлык, албатызына бÿдÿрген ижи тузалу ла турулталу эпши болор. Айткан сöзи jолду, учурлу, ичкери кöрÿмдÿ Василиса Васильевнаныҥ бу кылык-jаҥы адазынаҥ, ара сööктÿ Василий Дайсович Папитовтоҥ, тÿшкени jарт. Василий Дайсович тöрöл Кöзÿл jуртыста 21-чи партсъездтиҥ адыла адалган колхозтыҥ председатели болуп узак jылдардыҥ туркунына иштеген jайалталу башкараачы. Jуртыбыстыҥ тÿÿкизинде оныҥ ады учурлу jерде турат. Бÿгÿнги кÿнде Кöзÿлде оныҥ адалган ороом до бар.

Василиса Васильевна 1948 jылда чаган айдыҥ jирме алтынчы кÿнинде Кара-Суу jуртта Василий Дайсович ле Зоя Чыйкыловна Папитовтордыҥ билезинде туулган. Ол сыраҥай ла калапту jууныҥ кийнинде jылдар. Аш-курсак, кийим-тудум да уйан. Садуда ойынчыктаҥ болгой, школго керектÿ чаазын, ручка да алары кÿч болгон. Кичинек Василиса школго барар öй jедерде, jеҥези Танаҥ, ол öйдö прокурор болуп иштеген Шестаков Василий Павловичтиҥ эпшизи, Василисага бöстöҥ кееркеткен баштык кöктöп берген. Бичиктерин, тетрадьтарын баштыкка сугуп, билгирге jÿткиген кичинек кызычак jÿрексиреп, школго барган эди. Ӱренчик экинчи класска jедерде, адазын Василий Дайсовичти Кан-Оозына jуртсоветтиҥ председателине кöстöгöндöр. Мынайып, бу биле Кан-Оозы jуртка кöчкöндöр. Öскö jурт, öскö школ. Тил билбес алтай кызычак мында да балдардыҥ озочылы болуп аҥыланган.

Ол öйди эмди эске алынып, Василиса Васильевна бир учуралды куучындады. Корон соок кыш турган. Нениҥ де учун бир кÿн меҥдеп, кичинек Василиса айылында jылу меелейин ундып салтыр. Школ ол öйдö эмдиги А.Г. Калкинниҥ адыла адалган библиотеканыҥ туразында болгон. Jолой соокко колы тоҥып, кызычак чала ыйламзырап, школго барып jатса, кийнинеҥ jаан класста ÿренип турган Абраменко Нина деп орус кыс jеде конды. Василисаныҥ кызара тонгон колдорын кöрÿп, jылу тыныжыла ÿрÿп, jылыдып, jыжып турды. Ол бойыныҥ меелейлерин кызычакка кийдирип, школго jеткилеген эди. Jаан удабай ла бу учурал керегинде аймак газетте бичимел чыкты. "Jаан класста ÿренип турган ÿренчик Абраменко Нина меелей jок экинчи класстыҥ ÿренчиги Папитова Василисаны сооктоҥ аргадап, школго jетирген" - деп бичилтир. Бичимелди jуртсоветтиҥ председатели Василий Дайсович кычырып ийбей. Василисага да, баланы соокто меелей jокко школго божоткон деп энезине де тыҥ jедишкен эди.

Кан-Оозы jурттыҥ школын Василиса мöҥÿн медальла божоткон. Школды божодып, ол эмчи болор деп бек сананып, Барнаулдагы мединститутка ÿредÿге кирген. Jе эмчи болуп кажы ла кижи иштеп албазы jарт. Бу ÿредÿде баштапкы ла jыл ÿренип jада, шыркалаткан улустыҥ канын, шырказын кöрÿп, эмчи болуп иштеп албазын билип, Василиса айылына jанган эмтир. Jе бир канча öй öткöн соҥында jиит кыс Барнаулдыҥ jуртээлем институдыныҥ экономика бöлÿгине кирип, ÿредÿзин jедимдÿ божоткон.

Василиса Васильевна бойыныҥ иштеги jолын 1973 jылда Кан-Оозы аймакта 21-чи партсъездтиҥ адыла адалган колхозтыҥ баш экономистинеҥ баштаган. Билгири бийик jиит специалист аймактыҥ jаандарыныҥ кöзине илинип, аймактыҥ jуртээлем башкартузыныҥ баш экономист-контролерына кöстöлгöн. Кийнинде Василиса Васильевна Кан-Оозы аймакисполкомныҥ председателиниҥ ордынчызына, плановый комиссияныҥ председателине кöстöлгöн. 1996 jылдаҥ ала Василиса Васильевна аймакисполкомныҥ финансовый бöлÿгиниҥ jааны болуп иштеген. Jе кажы ла иште иштеп, Василиса Васильевна бойына да, кожо до иштеп турган ишчилерге некелтелÿ ишчи деп кöргÿскен. Бÿдÿрген кереги быжу ла турулталу.

Василиса Васильевнаныҥ иштеген jолын, jедимдерин темдектеп, бÿдÿрген тузалу ижи керегинде журналист Михаил Тарпаков "Экономикадагы "jылдыс" деп jакшынак бичимелинде бичиген эди. Бу бичимелде автор бичийт: "В.В. Тайпинаныҥ аймактыҥ адаанын алып, от-jалбышту айткан куучынын республикан кеминде jуундарда кöп катап уккан эдим. Оны туйуктап, буудак куучын айткан чиновниктер Василиса Васильевнадаҥ чыт эткен каруу-согулта алатан эди. Анайда В.В. Тайпина аймактыҥ jилбÿлерин коруп болбогон учурал сагыжыма кирбейт". Чындап та, билгири тереҥ бу алтай эпши эмди де jаан томjыда jÿрет, эмдиги jиит специалисттер кандый бир суракла ого jаантайын баштанадылар. Айдар болзо, тили чечен, кöрÿми тереҥ jерлежим. Василиса Васильевнаны чыккан кÿниле акту кÿÿнимнеҥ уткып, мынаҥ да бийик ажуларды ашсын, су-кадык, ырысту jÿрзин деп кÿÿнзейдим.