Тидын нерген форумышто тў‰ онае‰ Александр Таныгин тыге куатлын ойлен:

"Ото, кўсото – кумалме кава ден мланде коклаште Ош Кугу Юмын ош вийжым погымо вер. Тиде вий кўшычын ўлыкє, ўлычын кўшкє, лишычын тораш, тора гыч лишке вузалт шога. Тыште кумалтыш годым Ош Кугу Юмын – шулык, серлагыш, перке – кум ужашыжат иквереш чумыргат да тўнялан пиалым кучыктат. Ото кумалаш толшо айдемын капкыл вийжым, куатшым, шўм-мокш тазалыкшым арален кодаш да ешараш, ўмыржым шуяш, кид-йолжым лывырташ, уш-акылжым вия‰даш, чонжым порылык шўлыш дене лыпландараш, чон тыныслыкшым шараш полша. Кўсотым тоштые‰-влак тўнян рўдыжлан шотленыт.

Кугезына-влак отым, айдемын Юмын кумыл дене вашлийме суртым, шинчасорта семынак аралаш кўштеныт. Тыште кажне пуше‰ге тўзатыме лийшаш, кажне шудо пырче, кажне пеледыш саска кумалаш толшо е‰ын кумылжым вўчкен шымата. Калык тышке ару капкылан, ару шонымашан, ош марий вургемым чиен, пайрем кумылан погынен, шкем пеш тыматлын кучен, уто йўк-йўаным луктын огыл… Ме Марий Элыштына 460 верланыше отым шотлена. Но нунын кокла гыч кугыжаныш реестрыш 324 ото веле пурен. Амалже – ото уло, а ялже кодын огыл. Чаманымашымат ойлаш лиеш южо вереже ялын отыжо уло гынат, калык ала-молан тудын дене огеш пайдалане. Тыгай ото-влакше тулык шўлышым поген шогалыныт. И воктен улшо ял калыкшат тыгай шўлыш дене илышым эртарат… Марий Эл Республикыштына "Тўвыра наследий" республикыште лўмын ыштыме программе пашам ышта. Тудын почеш ынде икмыняр ий эрыктымаш паша-влак каят, 16 отым эрыктыме.

Тидыж дене ме кузе отым кучаш кўлеш ончыктынена. Ото лийже ару, мотор, калыклан кумал шогаш йо‰гыдо... Єрдыж йўлан е‰же пурен шогалеш гынат, уш-акылже дене шонен шогыжо: "Вот могай марий улыт. Ош Сандалык юмыштым илыш ылыжме годсекак пагален моштышо улыт". Ото-влакым ачалыме паша деке онае‰-шамыч веле огыл, чыла марий калыкшат мелын шогышаш. Кугыжаныш кучем-влак, ял шотан илем-влак, лесничество ден лесхоз-влак. Вет кошкен шогалше отым йошкар агытанат вашке солалтен каен се‰а. Нур пасу ўдалтдымылан кєра йырже куралашат уто огеш лий. Тачысе кечылан Марий Элыштына А‰авайрем ото-влак тєрлалт огыт шого… Ожнысо калык А‰авайрем отым шинча сорта гай арален кученыт. Тудым шукыж годым саварленыт. Воктенже рвезе калыклан модмо верат лийын: лў‰галтыш, муно да мече дене модмаш эртаралтыныт. Оръе‰-влакын мастарлыкыштым ончен, чиемыштлан, кумалтыш йєрварым ыштен моштымыштлан шергакан пєлекым родо-тукымышт, онае‰-влак пуэденыт. Шуко кид-мастар А‰авайремеш шке кид ўзгарыштым ончыктеныт, яндар йўканже муралтенат, шокталтенат ончыктеныт. Тидланже ялын кугуракше шергакан пєлекым кучыктен. Тыгай пєлек шотеш кўсле, шўвыр лийын се‰ен. А‰авайрем ото капкаште кў дене шогалтыме да сєрастарыме чумыр мунын шырт погыжат шоген…".

Мемнан Юлсер кундемыште аралалт кодшылан Корамас велне Чоткарлан вуйым савыме вер гына шотлалтеш. Молышт, чынак, "тулыкеш кодыныт". Теве Пєтъял-Пўнчысола корнышто верланыше Извеч коремысе отышко верысе ял калык (кугурак-влак) Агавайремлан кумалаш 90-шо ийлаште коштыт ыле. Ковамат вынер куэм гыч ош тўрлыман тувыржым чиен, мелна теркем налын, тушко каен. А ынде коремжат чашкера‰ын, пурашат ок лий. Кўсото-влакын вийышт кугу. Нуным логалаш ок лий. Пасу велне ото йыр ик марий шудым солен. Да йоммо гай лийын. Кушто улмыжым, куш кайымыжым – чыла монден. Пуйто жапын пєрдемышыже кепшылтын. Мыняр тыге ото воктен пєрдын, вара гына лектын кертын. Кызытат отын юзо вийжым эртен кайышыла шижаш лиеш.